دستگاه آبگیری یا به اصطلاح "dastgahabgir" یک وسیله مکانیکی است که برای استخراج آب میوه، سبزیجات و سایر محصولات کشاورزی از مواد جامد آنها استفاده میشود. این دستگاهها در دو نوع کلی خانگی و صنعتی تولید میشوند و کاربردهای بسیار گستردهای در صنایع غذایی، رستورانها، کافیشاپها و حتی مشاغل خانگی دارند.
انواع و مکانیزم عملکرد:
دستگاههای آبگیری به لحاظ فنی به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
دستگاههای پرسی: این مدلها با وارد کردن فشار بر روی محصول، آب آن را از تفاله و هسته جدا میکنند. برای محصولاتی که نیاز به تفاله ندارند (مانند غوره و انار)، دستگاههای پرسی بسیار کارآمد هستند و حداکثر میزان آبگیری را انجام میدهند. برخی از این دستگاهها دارای سیستم مارپیچ یا ماردونی هستند که با چرخش، محصول را پرس کرده و آب آن را خارج میکنند.
دستگاههای چرخشی (سانتریفیوژ): این دستگاهها با استفاده از تیغههای تیز، محصول را خرد کرده و سپس با نیروی گریز از مرکز (سانتریفیوژ) آب آن را از پالپ و تفالهها جدا میکنند. این مدلها برای محصولاتی مانند گوجه فرنگی که تفاله آنها در تهیه رب ضروری است، مناسب هستند.
کاربردها:
دستگاههای آبگیری برای تولید محصولات متنوعی به کار میروند که شامل موارد زیر است:
آبگیری میوهها: برای تولید آبمیوههای طبیعی از میوههای مختلف مانند انگور، انار، سیب، پرتقال و ...
تهیه رب و پوره: برای آبگیری محصولاتی مانند گوجه فرنگی (برای تهیه رب گوجه)، انار (برای تهیه رب انار) و میوههای دیگر (برای تهیه پوره و لواشک).
تولید آبغوره و آبلیمو: دستگاههای مخصوص آبغوره و آبلیموگیری طراحی شدهاند که هسته و پوست را جدا کرده و از تلخ شدن آب محصول جلوگیری میکنند.
آبگیری سبزیجات: برخی مدلها برای آبگیری سبزیجاتی مانند کرفس و پیاز (برای پیاز سرخ شده) نیز کاربرد دارند.
دستهبندی بر اساس نوع کاربری:
دستگاه آبگیری خانگی: این مدلها معمولاً ابعاد کوچکتر و ظرفیت کمتری دارند و برای مصارف شخصی یا کسبوکارهای خانگی کوچک مناسب هستند.
دستگاه آبگیری صنعتی: این دستگاهها با ظرفیت بالا و موتورهای قدرتمند برای استفاده در کارخانههای تولید آبمیوه، کارگاههای صنعتی، رستورانها و کافیشاپها طراحی شدهاند. جنس بدنه آنها اغلب از استیل ضد زنگ است تا در برابر اسیدی بودن برخی میوهها مقاوم باشد و بهداشت محصول تضمین شود.
مزایای استفاده از دستگاه آبگیری:
سرعت و راندمان بالا: این دستگاهها قادرند حجم زیادی از محصول را در زمان کوتاهی آبگیری کنند که باعث صرفهجویی در وقت و انرژی میشود.
حفظ کیفیت و بهداشت: به دلیل استفاده از مواد بهداشتی مانند استیل ضد زنگ، کیفیت و سلامت محصول نهایی تضمین میشود.
کاهش هزینهها: استفاده از این دستگاهها در مقایسه با روشهای سنتی، به دلیل بهرهوری بالا، در بلندمدت مقرون به صرفه است.
تنوع در تولید: بسیاری از دستگاههای آبگیری صنعتی (dastgahabgir) به صورت چندکاره طراحی شدهاند که با تغییر قطعات، میتوانند برای آبگیری محصولات مختلفی به کار روند.